Campus Novel attempt to re-establish the bridge as a factor of community formation with specific reference to the stone bridges of the Balkan area, the folklore and myths developed around them. Partaking of the postmodern approach to Myth as a field of correlations, we focus on the paralogi of The Bridge of Arta, as a narrative record of the constructional and demographical aspects of the bridge, but mostly of the intensity with which it has been registered on the collective imagination.
Paralogi (pl. paraloges) is a long, narrative song similar to a folktale, which may be based on an actual event, mostly a tragic one. These are not recounts of heroic deeds, but mostly elaborations of tragic aspects of human life. Paraloges are usually caught in the myth and legend creation process, giving birth to or being nourished by them, as they pass on orally from place to place and from generation to generation. This is the reason one may encounter the same theme in many variants.
Collective memory may be traced on places. In our case the bridge stands for a place, or rather a landmark. According to A. Rossi, the (constructed) places are the elements out of which a communal identity is composed, their bonds with the past being constantly reactivated in the present. It has been quite revealing for Rossi the fact that, according to A. Loos, the purest form of architecture consists in the constructed place coinciding with the need for its construction. Accordingly, the bridge acquires its monumentality through a process of marking in reference to the past and the communal memory. The notions of past and tradition are not limited to an atavistic logic, but rather consist in tracing layers of memory among those various structures which repeatedly/constantly define human life. The bridge of Arta is therefore connected as a landmark to the contemporary urban factors, such as roads, bridges, passages… through the collective habitation experience.
In the Paralogi of the Bridge of Arta the sacrifice of the chief mason's wife is essential for the founding of the building. Tradition has this sacrifice to be part of a ritual of atonement towards the natural elements. Human tampering with the environment was considered to be a sacrilege, a hybris against natural order and as a means of precaution against the destructive angry forces of nature, a living being had to be built in the construction. One encounters the same motif in many ancient Greek tales, but there exists also a long list of references to construction-related human sacrifices in medieval Europe.
Sisters three we were, and doomed we were all three.
One built over the Danube, one the Euphrates river
And as for me, the youngest, I build the bridge at Arta.
The Paralogi of the Bridge of Art exists in three hundred and thirty three variants based on the obstacles in the building of a bridge as well as on the fate of the builders and their families, often a tragic one.
The present booklet is part of the work Paralogi. In it data on the bridge has been gathered and subjected to an editing, focused on the bridge as a passage, a channel of contact, a threshold. The booklet will be placed on a shelf in the middle of the bridge between Oostenstr and Mercatorstr in Antwerp as a link to an internet location where the said data exists. In this way, the potential user of a digital passage – link may be actively involved in processing and distributing the artistic work.
Η Παραλογή του Γεφυριού της Άρτας συναντάται σε τριακόσιες τριάντα τρεις εκδοχές που εξιστορούν τις αντιξοότητες της κατασκευής μιας γέφυρας και την τραγική μοίρα των μαστόρων και των οικογενειών τους.
Το έργο Παραλογή αποτελείται από το συγκεκριμένο booklet που συγκεντρώνει αρχειακό υλικό (σχέδια, κείμενα, φωτογραφίες) αναφορικά με την γέφυρα ως πέρασμα, επικοινωνία, πυκνωτή, όριο,ένα συνεχές μοντάζ των μορφών, των παραθεμάτων και των αναμνήσεων. Το booklet τοποθετείται σε ένα ράφι στο μέσον της γέφυρας (Oostenstr και Mercatorstr στην Αμβέρσα) ως χωρική παραπομπή του αντίστοιχου υλικού που βρίσκεται σε σχετικό ιστότοπο στο διαδίκτυο. Με αυτόν τον τρόπο, ο δυνητικά χρήστης ενός ψηφιακού περάσματος (link) νοηματοδοτείται ως εμπλεκόμενος στη διαχείριση και "διανομή" του καλλιτεχνικού αποτελέσματος.
Οι Campus Novel επιχειρούν να αναδείξουν την γέφυρα ως συντελεστή κοινοτικής οργάνωσης με συγκεκριμένες αναφορές στην παράδοση και τη μυθοπλασία γύρω από τα πέτρινα γεφύρια της περιοχής των Βαλκανίων. Στο πλαίσιο της μετα-νεωτερικής προσέγγισης του μύθου ως αναστοχασμός που δημιουργεί νέους συσχετισμούς, επιλέγουμε την παραλογή του γεφυριού της Άρτας σαν αφηγηματικό τεκμήριο που φέρει στοιχεία τόσο για την δομική διάσταση της γέφυρας ως κατασκευαστική και δημογραφική πρακτική αλλά κυρίως για την έντονη εγγραφή της στο συλλογικό φαντασιακό. Οι παραλογές είναι εκτενή δημοτικά αφηγηματικά τραγούδια που διηγούνται μια ιστορία και μοιάζουν με μύθους, δεν εξυμνούν ηρωικά κατορθώματα, αλλά αφηγούνται τις δραματικές περιπέτειες της ανθρώπινης ζωής.
Η συλλογική μνήμη εντοπίζεται στα ίχνη που αφήνει το παρελθόν στους τόπους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, πέρα από φαινομενολογικές προσεγγίσεις, η γέφυρα συγκροτείται ως τόπος ή ακριβέστερα ως τοπόσημο. Σύμφωνα με τον A.Rossi, οι τόποι αποτελούν τα ιδιαίτερα εκείνα στοιχεία που συγκροτούν την ταυτότητα της κοινότητας. Ως έργο ανθρώπινο, οι τόποι της κοινότητας ορίζονται από τη σχέση τους με το παρελθόν ως μία σχέση που ενεργοποιείται στο παρόν. Για τον Rossi είναι αποκαλυπτική η ιδέα του A.Loos πως η πιο καθαρή μορφή αρχιτεκτονικής συνίσταται στην ταύτιση του κατασκευασμένου τόπου με το γεγονός που τον κατέστησε απαραίτητο μέσα από την ταυτόχρονη σήμανσή του. Σύμφωνα με τα παραπάνω, το γεφύρι νοηματοδοτείται ως μνημείο μέσα από τους όρους ύπαρξης του και κυρίως μέσα από τη σήμανσή του αναφορικά με το παρελθόν και τη μνήμη της κοινότητας. Η έννοια του παρελθόντος ή της παράδοσης δεν εξαντλείται σε μία ταριχευτική λογική αλλά μάλλον έγκειται στην ανίχνευση στρωμάτων μνήμης μεταξύ των δομών αυτών που διαχρονικά ορίζουν την ανθρώπινη ζωή. Καταστατικά λοιπόν το γεφύρι της Άρτας ως τοπόσημο συνδέεται με τους σύγχρονους αστικούς συντελεστές, όπως δρόμοι, γέφυρες, περάσματα, μέσα από τη συλλογική εμπειρία της κατοίκησης.
Στην Παραλογή του Γεφυριού της Άρτας η θυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα είναι απαραίτητη για τη θεμελίωση του κτίσματος. Η έννοια της θυσίας εντάσσεται σύμφωνα με την παράδοση σε ένα τελετουργικό εξευμενισμού απέναντι στα στοιχεία της φύσης. Η ανθρώπινη παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον θεωρήθηκε ύβρις απέναντι στο θείο, στο αρχετυπικά ορισμένο. Κύριο μέσο πρόληψης και προφύλαξης ήταν το στοίχειωμα της κατασκευής με θυσίες εξιλέωσης εκείνης της άγνωστης δύναμης καταστροφής. Στην ίδια συνήθεια ανάγονται και πολλοί αρχαίοι ελληνικοί μύθοι. Επίσης μεγάλη είναι η σειρά περιστατικών οικοδομήσεων με ανθρωποθυσίες και στην Ευρώπη κατά το μεσαίωνα και τα νεώτερα χρόνια, με μια από τις τελευταίες αναφορές προερχόμενη από την Αγγλία το έτος 1871.
Η συλλογική μνήμη εντοπίζεται στα ίχνη που αφήνει το παρελθόν στους τόπους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, πέρα από φαινομενολογικές προσεγγίσεις, η γέφυρα συγκροτείται ως τόπος ή ακριβέστερα ως τοπόσημο. Σύμφωνα με τον A.Rossi, οι τόποι αποτελούν τα ιδιαίτερα εκείνα στοιχεία που συγκροτούν την ταυτότητα της κοινότητας. Ως έργο ανθρώπινο, οι τόποι της κοινότητας ορίζονται από τη σχέση τους με το παρελθόν ως μία σχέση που ενεργοποιείται στο παρόν. Για τον Rossi είναι αποκαλυπτική η ιδέα του A.Loos πως η πιο καθαρή μορφή αρχιτεκτονικής συνίσταται στην ταύτιση του κατασκευασμένου τόπου με το γεγονός που τον κατέστησε απαραίτητο μέσα από την ταυτόχρονη σήμανσή του. Σύμφωνα με τα παραπάνω, το γεφύρι νοηματοδοτείται ως μνημείο μέσα από τους όρους ύπαρξης του και κυρίως μέσα από τη σήμανσή του αναφορικά με το παρελθόν και τη μνήμη της κοινότητας. Η έννοια του παρελθόντος ή της παράδοσης δεν εξαντλείται σε μία ταριχευτική λογική αλλά μάλλον έγκειται στην ανίχνευση στρωμάτων μνήμης μεταξύ των δομών αυτών που διαχρονικά ορίζουν την ανθρώπινη ζωή. Καταστατικά λοιπόν το γεφύρι της Άρτας ως τοπόσημο συνδέεται με τους σύγχρονους αστικούς συντελεστές, όπως δρόμοι, γέφυρες, περάσματα, μέσα από τη συλλογική εμπειρία της κατοίκησης.
Στην Παραλογή του Γεφυριού της Άρτας η θυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα είναι απαραίτητη για τη θεμελίωση του κτίσματος. Η έννοια της θυσίας εντάσσεται σύμφωνα με την παράδοση σε ένα τελετουργικό εξευμενισμού απέναντι στα στοιχεία της φύσης. Η ανθρώπινη παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον θεωρήθηκε ύβρις απέναντι στο θείο, στο αρχετυπικά ορισμένο. Κύριο μέσο πρόληψης και προφύλαξης ήταν το στοίχειωμα της κατασκευής με θυσίες εξιλέωσης εκείνης της άγνωστης δύναμης καταστροφής. Στην ίδια συνήθεια ανάγονται και πολλοί αρχαίοι ελληνικοί μύθοι. Επίσης μεγάλη είναι η σειρά περιστατικών οικοδομήσεων με ανθρωποθυσίες και στην Ευρώπη κατά το μεσαίωνα και τα νεώτερα χρόνια, με μια από τις τελευταίες αναφορές προερχόμενη από την Αγγλία το έτος 1871.
Τρεις αδελφάδες ήμαστε, κι οι τρεις κακογραμμένες,
η μια 'χτισε το Δούναβη, κι η άλλη τον Αφράτη
η μια 'χτισε το Δούναβη, κι η άλλη τον Αφράτη
κι εγώ η πλιό στερνότερη της Άρτας το γιοφύρι.
Το έργο Παραλογή αποτελείται από το συγκεκριμένο booklet που συγκεντρώνει αρχειακό υλικό (σχέδια, κείμενα, φωτογραφίες) αναφορικά με την γέφυρα ως πέρασμα, επικοινωνία, πυκνωτή, όριο,ένα συνεχές μοντάζ των μορφών, των παραθεμάτων και των αναμνήσεων. Το booklet τοποθετείται σε ένα ράφι στο μέσον της γέφυρας (Oostenstr και Mercatorstr στην Αμβέρσα) ως χωρική παραπομπή του αντίστοιχου υλικού που βρίσκεται σε σχετικό ιστότοπο στο διαδίκτυο. Με αυτόν τον τρόπο, ο δυνητικά χρήστης ενός ψηφιακού περάσματος (link) νοηματοδοτείται ως εμπλεκόμενος στη διαχείριση και "διανομή" του καλλιτεχνικού αποτελέσματος.
view of the installation at BRDG, Antwerp
